Bir hastalığın ya da ilaç yan etkisinin ardından ortaya çıkabilen beyin sisi, net düşünme ve odaklanma süreçlerini olumsuz yönde etkiler; bu durum zihnin bulandırılmasına yol açar. Prof. Dr. Derya Uludüz, beyin sisiyle ilgili şu temel bilgileri paylaşmıştır: Beyin çalışır ama yavaşlar. Bu durum, beynin enerjisini yitirmesiyle ortaya çıkan bilişsel bir sorun olarak tanımlanır; klasik nörolojik testlerle kolayca saptanmaz.
Beynin çalışması devam eder ama performansı düşer. Yaşanan bu yakınmalar çoğunlukla sosyal ortamlarda daha belirginleşir; insanlar sık sık kelimeleri bulmakta zorlanır. Sabahları sersemlik, dalgınlık ve sürekli yorgunluk hissi eşlik eder; odaklanma zorlaşır ve bir anda birden çok işlemi aynı anda yürütmek güçleşir.
Kısa süreli hafıza problemleri genelde daha belirgindir; yeni öğrenilen bilgiyi kısa süre sonra unutmak yaygındır. Uzun süreli hafıza çoğunlukla korunur, bu da Alzheimer ile farkını ortaya koyar. Konuşurken duraksama ve tepki süresinin uzaması, düşünceleri toparlamayı güçleştirir; bu durum üretkenliği ve özgüveni azaltır. Bazı kişilerde baş ağrısı, sindirim sistemi şikayetleri, uykuya dalamama, sabah yorgunluğu ve irritabilite gibi semptomlar da eşlik edebilir.
Başa çıkma yöntemleri şu adımlarla öne çıkar: Derin uyku için her gece 7–8 saat kesintisiz uyumak; Anti-inflamatuvar beslenme beyin sisi için önemli tetikleyicileri azaltır; Nefes egzersizleri ve soğuk maruziyet vagus sinirini uyarır ve bilişsel berraklığı artırır; Zihinsel egzersiz ve sosyal aktiviteler ise beyin bağlantılarını güçlendirir.
Alzheimer’dan ayırt eden göstergeler şu başlıklar altında toplanabilir: İlerleme hızı—beyin sisi dalgalı bir tablo sunar; Alzheimer’da ise sürekli ve sinsi bir ilerleme vardır. Günlük yaşama etkisi—beyin sisi çoğunlukla işi yavaşlatarak günlük işlevleri sürdürmeyi zorlaştırır; Alzheimer’da ise anahtarları nereye koyduğunu unutmak gibi daha belirgin işlev kayıpları görülebilir. Yön bulma ve zaman kavramı—beyin sisi çevreye hâkimdir, Alzheimer’da kişi evinin yolunu bile karıştırabilir ve zaman kavramını ayırt etmekte güçlük çeker. İyileşme durumu—beyin sisi tedaviyle düzelebilirken Alzheimer ilerleyici ve geri dönüştürülemez bir süreçtir.
Unutkanlık değerlendirmesi—beyin sisi olanlar nörolojik testleri genelde normal sonuçlar verir; Alzheimer’da ise nöropsikolojik testler ve görüntülemede belirgin değişiklikler gözlenir. Hipokampus gibi bazı yapılar zamanla hacim kaybına uğrayabilir. Beyin sisi işlevsel bir yavaşlama iken Alzheimer’da yapısal değişiklikler söz konusudur.
Olası nedenler arasında Beslenme yetersizlikleri (B12, demir, D vitamini eksikliği), Kronik stres, GlikojenYetmezliği (enerji akışındaki bozulmalar), Uyku bozuklukları, Hormonal dalgalanmalar (özellikle menopoz ve hipotiroidizm), Beyin inflamasyonu, İlaçlar ve Kronik hastalıklar sayılabilir. Tüm bu etkenler beynin enerji kaynaklarını olumsuz etkileyerek beyin sisiyle sonuçlanabilir.
News
